Koffie is de motor van de Griekse ochtendsamenleving. Niemand gaat op weg zonder koffie. Op de weg naar Kastoria zag ik zelfs een heuse ‘Coffee-drive-in’. Zelfs voor Nederland, waar we koffie drinken bij elk overleg, is dat een stap te ver. Hier drinkt men het liefst een ijskoude frappé, koffie met ijs en veel suiker. Die is makkelijk mee te nemen en als je een beetje op hebt, kun je ‘m later nog bijvullen. Ideaal, zeker ook voor fietsers. In het warme weer van de regio West-Macedonië is een ijskoude frappé ook net even lekkerder dan een handwarme espresso. Als je gaat fietsen in Noord-Griekenland, gelijk een tip: zonder suiker is het een beetje een mislukking. Ik hou het in de ochtend voorlopig op de warme koffie uit de Nespresso automaat.
Mechanieker Philippos
Aan de buitenkant lijkt de werkplaats van Philippos op een tweedehands telefoonreparatie winkel, waar we er in Nederland ook veel van hebben. Het spreekwoord ‘never judge a book by it’s cover’ doet hier zeker opgeld. Eerst maak ik nog kennis met de Griekse vindingrijkheid. Een eeuwenoude uitvinding om een schuifdeur ‘automatisch’ te maken. Met een fles water en een touwtje. Geniaal in eenvoud en het leidt bij chauffeur Lambros weer tot een van zijn aanstekelijke lachsalvo’s. Ondertussen is Philippos met een timmermansoog naar mijn fiets aan het kijken. Het issue was een verbogen remschijf, maar in de tussentijd viel zijn oog ook op mijn voorderailleur. Die stond net niet helemaal goed. Dat had ik niet gezien, maar hij wel. Even de Shimano Di2 van mijn Optimum in instellingsmodus zetten en vijf minuten later is het opgelost. Ik noem hem met recht een fietsfluisteraar.
Florina naar Nimpheio
Met een gefixte fiets trekken we de bergen in. Vandaag is het doel om de route tussen Florina, het Vegoritida meer en uiteindelijk de klim naar Nimpheio te verkennen. Om daar te komen gooien we de fiets in de achterbak en rijden we richting startpunt Florina. Op onze weg ernaartoe rijden we over een schitterende beklimming, naar het skistation van Vitsi. Ja, inderdaad. Ook hier is weer een skistation te vinden. Dit maal is het een enkele weide met een simpele lift, maar wederom kun je hier de latten onderbinden in de winter. De klim is relatief steil maar goed geasfalteerd. Je komt op een mooie hoogte uit en daar rij je tegen een Griekse legerbasis aan. Ondanks het toffe uitzicht goed om te onthouden dat ze liever geen foto’s hebben van deze plek.
Florina
Het stadje Florina, tegen de bergkam van de Varnoundas ligt vlakbij de grens met Noord-Macedonië. Op een rotonde bij het stadsplein is een dansende beer met een cello de blikvanger. De relatie is mij nog niet helemaal duidelijk. Het stadje kent een rijke en tumultueuze historie. Terwijl we ons klaar maken voor een tochtje op de fiets ploffen we neer in de lobby van het sjieke vijf sterren hotel The Lynx. Van hieruit heb je een waanzinnig zicht op de stad en qua voorzieningen is dit ideaal voor een basecamp. De koffie smaakt er goed en de service is van topkwaliteit. Ik stap hier op de fiets en zet koers richting Evora, aan het meer van Vegoritida.
Stad uit, het platteland op.
Vanuit Florina loopt er een provinciale weg in een rechte lijn richting Amintaio. Hoewel misschien beter qua wegdek, besluit ik om na enkele kilometers buiten de stad een kleine retour te plannen. Ik rijd de grotere weg af en beland direct in een tijdmachine. Een verlaten busstation, dat deels volgroeid is, maar ook nog een werkende bus lijkt te stallen. Bijzonder. Vervallen gebouwen worden afgewisseld met akkervelden. Ik rij door kleine dorpjes waar de zon het ritme van de dag bepaald en waar de oudere (mannelijke) inwoners zich vermaken met koffie en een goed gesprek. De blik vol ongeloof als ze een racefietser zien, is er een om in te lijsten. Wat opvalt is dat de wegen buiten het dorp vaak meer dan prima zijn, maar in het dorp moet je nog wel eens een kuil ontwijken. De charme van Fietsen in Noord-Griekenland.
Onverwacht onverhard
De haast verlaten spoorlijn vormt de leidraad in mijn route. Ik verwacht elke moment de goederentrein maar die komt vandaag blijkbaar niet. Ik draai rechtsaf en de weg langs de spoorlijn is een mix van goed asfalt en stevig gravel. Geen probleem met een racefiets, maar wel even opletten op grote stenen. Dit stond niet helemaal in de route beschrijving. Ondertussen kom ik meerdere tractoren tegen en elke keer weer een verbaasde blik: ‘wat doet die lange Hollander hier?’ Het volgende dorpje doemt op en op een t-splitsing wijst de Wahoo mij naar links. Een klein foutje, ‘een komootje’ noemen wij dat ook wel. De weg verandert rap in een ruige gravelstrook. Een trekker komt mij tegemoet en de man begint al een beetje rare gebaren te maken. Wat blijkt? 200 meter verder op moet ik door een diepe kuil, gevuld met water. Das pas fietsen in Noord-Griekenland!
Ik haal de overkant met droge voeten, dankzij een balk langs de zijkant. Ik spiek even op de kaart en zie dat de grote weg en daarmee het fijne asfalt binnen een paar honderd meter op mij wacht. Het is soms ook accepteren en werken met wat je hebt. Vroeger zou ik nog wel eens flink geïrriteerd raken door zoiets. Hier in het mooie Griekenland laat ik het van mij afglijden. Misschien toch nog maar een extra frappé straks?
Open landschap
De grotere weg leidt via een korte beklimming, langs de spoorlijn richting Amintaio. Op de top van de beklimming opent het landschap zich en kun je enerzijds het meer, maar anderzijds ook de energiecentrales van de regio zien. Een bijzonder uitzicht en ook een reminder dat de energietransitie nog in volle gang is of soms nog moet beginnen. De aanwezigheid van de zon zou een mooi alternatief kunnen vormen. Net als een transitie naar fietsen in de stad. Want dat blijft nog een heikel punt. In alle steden is de auto hét vervoermiddel. Zonde eigenlijk, want zeker het oude centrum van Kastoria zou een prachtig voetgangersgebied zijn, waar mensen kunnen leven en genieten. De tijd zal het leren, begrijp ik ook van mijn reisgenoten.
Vriend Spyros
Even voordat ik de stad binnen rijd komt vriend Spyros in de auto langszij. Ik denk eerst dat een of andere gek me van de weg wil rijden, maar het blijkt een bekende te zijn. Never judge a book by its cover. Enkele kilometers later treffen we elkaar en de hartelijke begroeting verraad genoeg. Ik heb er een Griekse vriend bij. Samen vatten we het tweede deel aan richting Evora. Een uitzichtpunt over het meer van Vegoritida, waar een energie commune een prachtig restaurant runt en zorgt voor bedrijvigheid.
De weg ernaartoe is goed geasfalteerd. We rijden door wijngaarden van een van de grootste producenten van de regio. Het is een aanrader om hier terug te komen voor een bezoek en een proeverij. Het vormt een mooie voorgrond voor de achterliggende bergkam. De klim naar Kella kun je mooi zien liggen tegen de bergrug aan. Zei iemand haarspeldbochten?
Het meer en de klim
Het meer van Vegoritida is een enorme plas water, deels omringd door de bergen die grenzen aan Noord-Macedonie. Aan de zuidkant van het meer is er akkerbouw en de koppeling met de rest van de regio. De weg die langs het meer loopt is deels beschut. Tijdens mijn tocht is de temperatuur vrij hoog en de tegenwind die we hebben fungeert meer als föhn dan als airco. Dat is wel jammer. Samen met Spyros leggen we er een lekker tempo op. Eenmaal aan de kop van het meer slingert de weg de agrarische velden door. Hier vind je fruit en wijngaarden. De (veelal) Albanese arbeiders werken zich een slag in de rondte in de hitte. Door de föhnwind en de brandende zon begin ik zelf ook aardig te koken. We naderen de voet van de klim naar Evora en in het dorpje Panagitsa parkeren we de fiets even op het plein voor een koud watertje. Heerlijk.
Evora
De klim naar Evora is er eentje om in te lijsten. Vanuit het dorpje rijd je door een centrale straat waar de plaatselijke architect een soort slinger in heeft gelegd. Terwijl wij aanvangen roepen meerdere bewoners ons van alles toe in het Grieks. Spyros hoort het niet en ik versta het niet. De tandeloze oma die mij ‘Giro’ naschreeuwt lag ik vriendelijk toe. Die lach verdwijnt als sneeuw voor de zon, want zodra je het dorpje verlaat ligt er een venijnige moordenaar op je te wachten. Figuurlijk dan, want we hebben het over een klim die in 2,5 kilometer 280 meter hoogte overbrugt. Je leest het goed. Dit is het betere stoempwerk. Vriend Spyros begint al vrij rap zigzaggend over de weg te rijden. Mijn hoogtestage in Zwitserland lijkt hier z’n vruchten af te werpen, want het lukt me aardig goed om door te blijven rijden.
Uitzicht en nog eens uitzicht
‘Waar is dat Evora nou?! Roept mijn Griekse maat mij na? In het dorp had iemand ‘m ingefluisterd dat het slechts anderhalve kilometer was. Die laatste kilometer is juist het probleem. Die komt niet onder de tien procent en met pieken van zeventien procent is het hier harken en nog eens harken. We stoppen ongeveer 400 meter onder de top. Waarom? Het uitzicht is hier waanzinnig en de enige haarspeldbocht in de klim biedt prachtige foto mogelijkheden. Dat we daardoor ook even op adem kunnen komen is een bijkomend voordeel. We rollen de laatste meters naar boven en daar wacht ons supportteam op ons. Die hebben zich al tegoed gedaan aan de pannenkoeken van het restaurant en Lambros neemt nog een ijskoffie. Wij ploffen neer in de schaduw. Een ding is zeker. Voor vandaag is het klaar.
De weg richting Nympheo
Na een langere pauze rijden we nog even naar beneden voor wat foto’s maar dan gooien we de fietsen achterin en rijden we richting Nympheo, ons uiteindelijke doel. Het zijn zo lange dagen en omdat we hier ook met een ander doel zijn, is een deel met de auto rijden geen overbodige luxe. We moeten namelijk nog handjes schudden, koffie drinken en onder het mom van ‘de benen strekken’ heeft Lambros een nicotine behoefte die gestild moet worden.
De route naar Nympheo is vooral door dorpjes en over grotere wegen. Het is hier qua verkeer vrij rustig. Je werkt ook toe naar het toetje en dat is de klim en de finish op de top van deze prachtige klim.
Nimfeo
Het stadje Nimfeo heette in vroeger tijden Neveska. Dat woord had drie betekenissen: Bright, Snowy, Hidden. Stralend, sneeuw en verborgen. Het dorpje ligt verborgen op de berg, het sneeuwt er en het is een prachtige plek. Vandaar. Fietsen in Griekenland blijft verrassen.
De klim naar boven is er eentje om voor te trainen. Steil, bijna zeven kilometer lang en met maximale stijgingspercentages die op zestien procent uitkomen is dit een haast Vuelta waardige klim en dat in Noord-Griekenland! Maar let wel: het is geen geitenpad want er ligt een mooi geasfalteerde weg en het enige wat ik verder kan uitbrengen als ik omhoog ga is: ‘wow’. Door de stijging zit je zo boven de vallei en het achterland dat we net doorkruisten met de auto. Het uitzicht is daardoor bizar mooi. Je kunt kilometers ver kijken, er liggen meerdere meren, bergruggen en als je goed telt zie je vier energiecentrales die het uitzicht voltooien. Ik vind ze geen dissonant in deze regio.
Op bezoek bij de Don
Eenmaal boven rij je tegen het prachtige stadje Nympheo aan. We draaien linksaf richting een hotel. Of naja, het is meer een herenhuis met een enorme tuin. Eenmaal geparkeerd zie ik pas hoe surrealistisch de setting is. Een enorme tuin, met een terras waar 40 man zo neer zou kunnen ploffen. Er zit echter maar één persoon. Een man met een Panamahoed op z’n hoofd, een wandelstok, zonnebril op die in de schaduw wacht tot wij eraan komen. In deze setting waan ik mij op bezoek bij Don Corleone uit de Godfather. Voor de grap stuur ik mijn vrouw een appje: ‘wat er ook gebeurt, ik hou van je’. Uiteraard is ook hier de werkelijkheid anders dan je zou denken. De man in kwestie is eigenaar van het huis dat ook dienst doet als hotel. Zeer gastvrij, gedreven en met visie. Hij excuseert zich voor zijn gebrekkige Engels, maar ik merk dat hij blij is dat we er zijn.
Prachtige verblijfplaats
In het aanpalende hotel of eigenlijk een soort mansion is er ruimte gemaakt voor een 30-tal gasten. Het huis was van een voormalig bestuurder en is eigenlijk in ere hersteld, juist door het te laten zoals het was. Wel met goed onderhoud, maar ook met heel veel oog voor detail. Een prachtige plek om te eindigen of om van hieruit de omgeving te verkennen. Onthoud dan wel goed: je moet elke keer de berg op. Die is dus heel erg steil. Maar als je er eenmaal bent, verdwijnt alles, als sneeuw voor de zon!
