Als je een meerdaagse tocht door de bergen wilt fietsen en onderweg wilt kamperen, is Zwitserland een perfecte bestemming. Zwitserland kent maar liefst negen nationale langeafstandsroutes, verdeeld over meerdere etappes. Dus als je van plan bent om in Zwitserland te bikepacken, dan begint je avontuur op de website van Schweizmobil. Met behulp van Schweizmobil en Komoot plan je zo de allermooiste fietstochten. Met de Premium versie van Komoot kun je gemakkelijk meerdaagse tochten plannen, waarbij je bovendien ook op overnachtingsplekken kunt zoeken. Voor mijn tocht combineerde ik delen van de Rhine route 2 en de Rhone route 1. Beide routes zijn onderweg zeer goed aangegeven met wegwijzers.
Kayakken als start
Mijn bikepackingavontuur in Zwitserland begint op een steenworp afstand van de Rheinschlucht, de Grand Canyon van Zwitserland. Voordat ik op mijn zwaar bepakte gravelfiets stap, hebben we hier op de ‘white waters’ van de Rijn met een groep vrouwen een fantastisch kayakavontuur beleefd. Twee dagen lang hebben we over de Rijn langs hoge witte rotswanden en indrukwekkende steenformaties gevaren. Wil je dus naast het fietsen nog andere sporten ontdekken, boek dan een onvergetelijke wildwaterervaring bij Kanoschule Versam en vraag naar de Nederlandse gids Maud!
Magisch kamperen in Alpenvallei
De eerste etappe van mijn bikepackingtrip is een pittige én prachtige route van bijna 50 kilometer en 1000 hoogtemeters. Over mooie gravelpaden fiets ik vooral langs de Rijn. De eerste kilometers langs de rivier zijn grotendeels in de schaduw van hoge bomen, en dat is met dit nazomerweer geen straf. De route slingert langs de rivier en gaat op en af, voordat na zo’n 30 kilometer de eerste echt steile klim begint met soms stijgingspercentages tussen de 10 en 12%. Na een korte afdaling volgt eerst nog een killer van een klim naar Disentis/Müster met zelfs 14% en daarna volgt een lange, geleidelijkere klim tot in Sedrun. Daar fiets ik naar één van de allermooiste campings voor mijn eerste overnachting: camping Viva. De jonge eigenaresse is ontzettend vriendelijk, het eten en de huisgemaakte taart ongelooflijk lekker, en de uitzichten zijn magisch. Ik vind het bijna jammer dat ik na 1 nacht kamperen weer verder moet.
Bergen beklimmen met bepakking
Na een koude nacht en dus veel condens is het eerst geduldig wachten tot de zon de vallei verwarmt en ik de tent kan laten drogen. Daarna pak ik alles weer in om aan de volgende etappe te beginnen. Vandaag staan er twee Alpenpassen op het programma, de Oberalppass en de Furkapass. Maar first things first, eerst maar eens die eerste Alpenreus te lijf gaan. Fietsen in de bergen is natuurlijk sowieso serious business. Bergen beklimmen op de fiets met volledige bepakking is echt next level. Ik ben weliswaar het hele jaar al veel aan het sporten en heb zelfs een trainer in de arm genomen.
Fietsen als kunst
Maar dit is echt een kunst. Een tempo vinden waarbij je niet in het rood schiet. Jezelf af en toe een adem- en drinkpauze gunnen. En je helemaal niets aantrekken van je snelheid. Langzaam nader ik de Oberalppass en begin ik aan de klim. Slingerende haarspeldbochten. Je niet af laten schrikken door dat steile stuk in de verte. Je hartslag weer onder controle brengen nadat een malloot in een auto je met zijn claxon het apelazarus doet schrikken. In het nu zijn en niet teveel nadenken over hoe lang nog, hoeveel hoogtemeters nog. En dan sta je daar ineens. Op 2044 meter hoogte. Bovenop de Oberalppass. BAM. Het is me gelukt.
Onweer en je grenzen (er)kennen
Eenmaal bovenop de Oberalppass, waar de Rijn ontspringt, word ik vriendelijk onthaald door drie Nederlandse motorrijders. Ik zet het stempel van de Oberalppass op mijn pols, poseer bij de vuurtoren en laat me dan trakteren op een groot stuk Zwitserse taart. De Nederlanders kijken ondertussen geregeld op hun telefoon en in de verte, want er is onweer op komst. Tussen de bergtoppen in het westen hangt donkere, dreigende bewolking.
Ik weet het: daar wacht eigenlijk de volgende pass. De befaamde Furkapass. Nog eens weet ik hoeveel hoogtemeters met al die zware tassen. En dan dus waarschijnlijk in de stromende regen en met donder en bliksem. Het is mooi geweest, besluit ik. Ik hoef mezelf niet meer zo nodig te bewijzen. Dit is allemaal al stoer genoeg. Na de taart neem ik afscheid van de motorrijders en daal voorzichtig af naar Andermatt. Daar fiets ik naar het station, en boek ik een treinticket naar Rickingen. In Rickingen vind ik een camping met een gedateerde caravan waar ik twee nachtjes mag blijven. De volgende dag wordt namelijk ook ontzettend veel regen voorspeld. De tent blijft ingepakt, en terwijl dikke buien op het dak van de caravan roffelen, grijns ik tevreden. Soms is je eigen grenzen (er)kennen een stuk dapperder dan maar doorbuffelen.
Wandelen in de bergen is ook een sport
Als je eenmaal in het ritme van elke dag bewegen zit, dan wil je op een rustdag niet alleen maar met de benen omhoog boekjes lezen. En hoewel fietsen in de regen niet mijn ding is, heb ik daar met wandelen minder moeite mee. Dus ik trek een regenjack en mijn Teva sandalen aan en zoek een mooie wandelroute vanaf de camping. Wandelen in de bergen blijkt ook een sport. Ik maak een prachtige tocht van ruim 11 kilometer met 560 hoogtemeters, met als hoogste punt 1780 meter. Helemaal doorweekt en met blaren op mijn voeten kom ik terug op de camping. Moe, maar voldaan. Morgen mag ik de benenwagen weer inruilen voor mijn stalen ros.
Ontdekkingsreiziger in het Binntall
Op aanraden van Lillie Rumpf (Cycling Heidi) fiets ik de volgende dag van Ritzingen naar Brig en neem ik vanuit Brig de trein en de bus naar Villars-sur-Olon, waar ik de volgende dag met Lillie een dagje zónder bepakking ga gravelen. Volgens Lillie is het gedeelte vanaf Brig een stuk minder mooi. Vlak voor Steinmatten stuurt de route mij plotseling scherp rechtsaf, en begint een onverharde afdaling waarvan je je ernstig kunt afvragen of die wel voor fietsers bedoeld is. Al remmend, lopend en met ingehouden adem bereik ik het laagste punt van deze kloof. Hier kruist de route met een brug de wild bruisende Binna-rivier. Op deze plek voel ik me echt een ontdekkingsreiziger op de fiets. In de wijde omtrek is niemand te bekennen, ik ben hier echt helemaal alleen. Deze plek is echt adembenemend mooi.
Gravelen met Cycling Heidi
Op uitnodiging van Alpes Vaudoises mag ik twee nachten de tent en het slaapmatje verruilen voor een heerlijk bed in Villars-sur-Olon. De zware tassen blijven een dag van de fiets af en ik maak een prachtige graveltocht met Cycling Heidi (Lillie Rumpf). We beklimmen onder andere de Col de la Croix. Meer over die tocht lees je hier: Gravel in de Alpes Vaudoises: een fantastisch Zwitsers Avontuur.
Wijngaarden en het meer van Genève
Tijd voor de laatste etappe. Ik heb de tassen weer ingepakt en op mijn fiets geladen. Deze dag begint met een afdaling van Villars-sur-Olon naar Aigle, waar ik een tussenstop maak bij het UCI World Cycling Centre. Daarna laat ik de hoge bergen langzaam achter me en fiets via het meer van Genève en langs prachtige wijngaarden naar mijn laatste fietsbestemming: Lausanne. Vanuit Lausanne neem ik vervolgens de trein naar Basel, waar ik nog één nachtje zal slapen voordat ik weer naar huis reis. Het zit erop. Mijn fietstocht door Zwitserland. Minder kilometers, minder hoogtemeters en minder kamperen dan ik me van tevoren had voorgenomen. Maar niet minder indrukwekkend. Ik neem de mooiste plekken mee in mijn hart. En ik ben trots op mezelf. Juist ook op de momenten dat ik durfde te kiezen voor een klein beetje meer comfort. Want het avontuur voelt nog net zo groots.
Reisoverzicht: etappes en overnachtingsplekken
Dag 1: Ruschein – Rueras Sedrun
Overnachting: Camping Viva https://www.campingviva.ch/galerie
Dag 2: Rueras Sedrun – Ritzingen (tot aan Andermatt – daarna trein)
Overnachting: Oude Caravan (mobil home) op Camping Brigga: https://www.campingbrigga.ch/
Dag 3: Ritzingen
Route Wandeling vanaf camping Brigga in Ritzingen:
Dag 4: Ritzingen – Brig
Overnachting: Villars Lodge https://www.villarslodge.ch/
Dag 5: Gravelen met Cycling Heidi vanuit Villars-sur-Olon
Overnachting: Villars Lodge https://www.villarslodge.ch/
Dag 6: Villar-sur-Olon – Lausanne – Basel
Overnachting: Basel Backpack https://baselbackpack.com/
Reis
Ik ben met de nachttrein van Utrecht naar Basel gereisd, waarbij ik mijn fiets in een lichtgewicht fietstas heb vervoerd, zodat ik geen apart kaartje voor de fiets hoefde te kopen. Mijn bikepackingtassen heb ik in een hoes voor grote backpacks vervoerd. Dat is wel wat gesjouw, maar het ging toch aardig. Vanaf Basel heb ik de trein genomen naar Chur, en vanuit Chur naar Ilanz. Met name het deel van Chur naar Ilanz is adembenemend mooi, omdat het spoor door de Rheinschlucht loopt.
Op de terugweg heb ik de trein van Lausanne naar Basel genomen. Daar heb ik de laatste nacht overnacht in Basel Backpack, dichtbij het station https://baselbackpack.com/. De volgende dag heb ik de dagtrein van Basel terug naar Nederland genomen.
In alle Zwitserse treinen kun je gemakkelijk je fiets meenemen, en veel bussen hebben zelfs fietshaken achterop de bus. Je betaalt ongeveer 15 Zwitserse frank om je fiets mee te nemen in de trein, en voor sommige treinen moet je een plek reserveren. In een fietstas of fietskoffer mag je fiets gratis mee.
