Wie op zoek gaat naar een mooie route voor gravel in de Wadden, moet goed zijn best doen. Echt waar. Akkers zijn namelijk in gebruik voor gewassen en een groot bos of natuurgebied is haast afwezig in deze regio. Hier geen hipsters met stuurtasjes en een flanel houthakkershemd. Boerenweggetjes zijn voorzien van betonplaten. De snelfietsroute van Winsum naar Groningen en vice versa ligt er strak en aangeharkt bij. Hier geen schelpenpaadje. Asfalt buiten de dorpen. Klinkers rondom de Kerk. Gravelbike. De ‘Grunninger’ lacht er om. Niks voor hem.
Fietsers lopen (naar) Spaak in Groningen
Vanuit de kelder (of is het de keuken) komt een vrolijke man omhoog geschoten. Terwijl een van ons de barista van Spaak aan de praat houdt, richt mijn aandacht zich op de man uit de kelder. Een scherp ‘moi’ klinkt er uit z’n mond. Gronings voor ‘hoi, hallo, goededag’ en vele andere vormen van gedag zeggen. Wanneer ik vraag naar Martijn, zegt hij lachend: ‘Officieel ben ik dat!’. Wat dan de officieus is, kom ik niet te weten. Er ontstaat een mooi gesprek over het bedrijf Spaak, over waarom we hier zijn en over fietsen. Martijn heeft passie voor de zaak. Hij staat in de keuken, in de winkel en ineens is hij ook verdwenen. Op weg naar een klant en voor een boodschap buiten de deur.
Het bedrijf Spaak is een mooie mix van koffiezaak, fietsretail en reparatie. Het is wel te begrijpen dat dit een dedicated Shimano Sevice Center is en tevens een verkooppunt voor Focus fietsen en bikes van Schindelhauer. Elke weekenddag vertrekken er ‘spaakritjes’ die steevast weer eindigen aan de Oude Boteringestraat in het centrum van Groningen. Wat dat betreft is het een zaak met passie. Heerlijk thuiskomen.
Alles tegen
Tegenwind Hier staat de streek om bekend. De Wadden kun je in een adem met wind noemen. Vandaar dat de windmolens het landschap sieren. De woordgrap ‘Wad een wind’ is inmiddels belegen. De wind blaast hard in het gezicht. Het snot voor de ogen noemen ze dat. Letterlijk in dit geval. Blijven malen, wat er ook gebeurt. Door de tegenwind zie je nog beter waar de regio om geroemd is: zijn weidsheid. Rechte wegen. Akkers. Vergezichten. Het is bijna een rechte lijn van Groningen naar Appingedam. Met enige moeite lukt het om er een strook onverhard in te fietsen. Thesinge biedt daarin uitkomst
Hangende keukens
In het stadje Appingedam is het een clash van oud en nieuw. Wie de stad binnen komt fietsen moet zich eerst door de nieuwbouw worstelen om uiteindelijk in het sfeervolle centrum uit te komen. Vele Nederlanders zullen Appingedam alleen kennen van de lessen topografie. In het rijtje Appingedam, Stadskanaal, Delfzijl. In een moeite door met de Eems en de Dollard. Wie in Appingedam een jaren ’70 winkelcentrum verwacht komt bedrogen uit. Appingedam heeft sfeer. In het centrum van Appingedam is het fenomeen van de hangende keukens dé trekpleister van de stad. Interessant detail: normaliter hebben steden ook van dit soort hangende constructies. Daar zitten dan geen keukens, maar juist de afvoer in gevestigd. De drie keukens zijn een mooie fotospot in het hart van dit stadje.
Eten in de kerk, slapen in de synagoge
Vele kerken in Nederland zijn omgebouwd tot woonruimte, tot trainingslocatie of tot restaurant. Voorbeelden te over. De mooiste boekwinkel van Nederland, Waanders in de Broeren is misschien wel het summum. Ook in Appingedam is Restaurant de Basiliek ten prooi gevallen aan de afnemende kerkgang en omgetoverd tot een sfeervol restaurant. Hier kun je pure en lokale producten vinden. De gastronomie van de regio komt meestal tot uiting in de mosterdsoep. Dat is bij bijna elk restaurant op het menu te vinden. Na drie pogingen in twee dagen ben ik er uit. Het is een kunst om een goede mosterdsoep te maken. Deze kunst beheersen ze hier zeker. Saillante details: in deze kerk staat op de plek van het vroegere doopvond nu een champagne koeler. Bij de kerk hoort ook een B&B. Die is gevestigd in een synagoge. Ze hebben ook nog een café. Waar die dan gevestigd is. Eigenlijk is dat toch allemaal van God los.
G(r)on(ing)e(n) with the wind
Het landschap tussen Appingedam en het noordwestelijker Loppersum is een mozaïek van kleigrond en akkers. Soms vallen die twee samen, andere keren ook weer niet. De spoorlijn tussen Groningen en Roodeschool vormt daarin een onnatuurlijke afscheiding. De inwoners van deze streek verbergen hun afkomst niet. Hier wordt actief gevlagd. Niet alleen de Groninger vierkleur, maar ook voor Oekraïne. Hoe grappig het ook klinkt, het zorgt voor extra kleur. Kleur die in de bakstenen huizen wel naar voren komt. Onze eerdere route kwam ook deels door dit deel van Groningen. Hier kom je telkens langs paadjes die uitnodigen om te gravelen. Ze komen heel vaak uit bij het begin van een weiland, waar je niet verder kunt. Het is letterlijk hard zoeken naar onverhard.
Middelstum
Rondom Middelstum, ongeveer in het midden van de provincie ligt een typisch bosje wat wij kennen uit de randstad. Alsof de gemeente er over heeft nagedacht ligt er een schelpenpaadje doorheen. Die kun je op meerdere manieren rijden. Gravelaars be like, yeah! We draaien nog richting een mooie borg, waar ook een gravelpaadje omheen gelegd is. Hier komt de lokale bevolking graag, maar vooral om de hond uit te laten. Voor de gravelfreaks is dit slechts een schelpenpaadje. In het met gravelstroken dunbezaaide Groningen is het een welkome afwisseling.
You can’t go wrong, can you
Meerdere malen draaien we in deze route een paadje in dat gewoon uitnodigt om te rijden, om na 200 meter weer om te moeten keren. Misschien moeten we de plaatselijke agrariërs maar betalen om over hun weilanden te kunnen rijden. Als alternatief rijden we dan maar wat vaker naast de weg in plaats van erop. Langs veel asfaltstroken ligt een mooi gravelpad. Zo komen we toch aan de onverharde meters waar we naar op zoek zijn. Voorbij Ten Post volgen we een watertje richting Krangweer. Hier ligt een smal betonpad, met daarnaast een mooie brede gravelstrook. Dat is genieten. Verderop ligt het ook nog wat nat. Die fiets moet en zal vies terugkomen!
Eerlijk is eerlijk
Het waddengebied zou zich perfect moeten lenen voor gravelstroken. Er is veel weiland, veel ruimte en op de kaart zie je veel kleine paadjes. Maar ben je op zoek naar gravel in de Wadden, dan blijft het beperkt tot kortere stroken, paadjes en hier en daar een stuk gras. De route die we hebben gereden was desalniettemin genieten. Met prachtige kronkelwegen langs water, door de natuur en de weidsheid van het landschap. De gravelkoningen van Groningen kunnen we ons nog niet noemen. Maar mooi was het wel.
