Waar je Toscane zegt, zeg je witte grindwegen zoals de Strade Bianche, oude historische dorpjes, en de typische Cipressen die overal bovenuit torenen in het golvende landschap. Siena kennen we natuurlijk allemaal als episch centrum van Toscane als het gaat om het wielrennen – en tegenwoordig ook het gravellen – en dan met name het Piazza del Campo waar de Strade Bianche finisht. Pisa staat dan weer bekend om de Toren van Pisa. Je weet wel, die scheve toren die alle toeristen recht proberen te duwen met die ene iconische foto. Wanneer je in Pisa bent kijk dan vooral om je heen, want je lacht je kapot hoeveel rijen mensen er staan met twee armpjes voor zicht uit en iemand die roept ‘Nee, iets meer naar links. Hoger. Ja!’. Ook zul je veel meer mooie historische gebouwen zien dan alleen die witte scheve toren. Gevalletje ‘Trust me, I’m an engineer’.
Tekst en foto’s: Andrea Lodder
Terre di Pisa Biketrail
De Terre di Pisa Biketrail begint op het Piazza del Duomo, voor de Toren van Pisa. De route telt maar liefst 524 kilometer voordat je hier weer binnenrolt en mag zeggen dat je hem met succes hebt volbracht. Je kunt de route makkelijk in 1 week afronden, en ook nog een beetje genieten van de prachtige omgeving waar ik je straks alles over ga vertellen. Je kunt all-in gaan en de route bikepacken als een echt avonturier, of voor de ‘snelle’ optie gaan met een paar items en van hotel naar hotel rijden. It’s totally up to you! Wij hebben nu maar 3 dagen, dus krijgen de mooiste plekjes voorgeschoteld welke je écht niet mag missen wanneer je in de regio Pisa bent.
Casciana Terme
Onze eerste dag op de Terre di Pisa Biketrail begint in Casciana Terme. Een dorpje wat bekend staat om haar thermische bronnen die volgens een eeuwenoud verhaal een helende werking zouden hebben. Zo warm het water is wat hier uit de grond komt, zo koud en nat wordt het vandaag. We beginnen gelijk met een klimmetje om de benen op te warmen en rollen het eerste gravel pad op. Oké, eerlijk is eerlijk. Het is stiekem toch iets warmer dan gedacht, en Italiaanse regen voelt toch anders aan dan de koude Nederlandse regen. De beenstukken gaan dus snel uit en de eerste rit in korte broek van het jaar is een feit.
Mistige toppen
Na een uurtje klimmen bereiken we de top, gehuld in mist. Je kunt niet ver voor je uit kijken, maar het uitzicht zal vast prachtig zijn. De afdaling is dat in ieder geval zeker! We hebben het geluk dat we onderaan de afdaling even een droog en vooral warm pak aan kunnen trekken voordat we een lusje om het meer ‘Lago di Santa Luce’ maken. Een welkome afwisseling met de modderige gravelpaden van vanmorgen. Een waterig zonnetje zorgt voor wat warmte op weg naar onze veelbesproken lunch spot. Want je weet het, als er iets is waar Italianen gepassioneerd over zijn, dan is het eten. En dat is ook in één woord hoe je Dario kan omschrijven. Een van de gepassioneerde krachten achter deze zogeheten ‘Agriturismo’. Alles wat je hier bij Il Poggio Della Pieve eet is lokaal geteeld, en zelfs de olijfolie wordt gemaakt op de boerderij zelf. Er staan een tal van olijfbomen in de tuin welke hiervoor gebruikt worden.
Verder omhoog richting Teatro del Silenzio
Buikjes volgegeten vervolgen we onze weg voor een beklimming van 8 kilometer en de daaropvolgende afdaling. Intussen is het waterige zonnetje ontpopt tot een ware Toscaanse zon terwijl we koers zetten richting Lajatico waar voor vandaag de eindstreep ligt. En die ligt op een opmerkelijke plek. Namelijk het openluchttheater ‘Teatro del Silenzio’ van Andrea Bocelli. Wie in Lajatico geboren is. Een muzikaal stukje historie, want wie kent Bocelli nou niet?! We sluiten de dag af met een kleine muzikale ode. Gelukkig hebben we hier de beelden nog van.
Nieuwe dag – nog meer mooie strade
Voor dag twee zakken we af naar het meest zuidelijke puntje van de Terre di Pisa Biketrail. Een lusje met start en finish in het geothermische gebied van Pomarance. Je zal wel denken; geothermisch? Dat heeft toch met vulkanen te maken? Dat klopt! Vraag me er niet al te veel over, maar er zitten hier veel actieve bronnen in de grond waar nog veel zwavelgassen uit komen, wat overal ook goed te zien – en te ruiken is – en daarmee ook veel ondergrondse geisers welke voor veel energie zorgen en de aarde met de nodige kracht verlaten. Een enorm imposant gezicht! Nooit geweten dat dit in Toscane mogelijk was. Dat is denk ik één van de mooie verassingen die de Terre di Pisa Biketrail met zich meebrengt. De route laat je een andere, misschien wel beetje onontdekte kant, van Toscane zien.
Dorpjes, heuvels, nonna’s
Zo ook de kleine pittoreske dorpjes boven op de bergen. Of heuvels. Voor ons Nederlanders zijn het bergen. Waar een Italiaanse nonna haar geluk niet op kan wanneer ze onze groep met ‘mooie jonge mannen’ ziet en met en een glimlach van oor tot oor vertelt hoe fijn ze het vindt dat er mensen in ‘haar’ dorpje zijn. Dit zijn de momenten die je niet snel vergeet. Net zoals de naderende klim welke er alleen al op het Komoot profiel uitdagend uitziet. Maar eerst, lunch. We eten een lekker pasta, met een aantal ‘op geothermische wijze’ huisgebrouwen biertjes bij Vapori di Birra. De ene zal het moed indrinken noemen, de andere een welkome onderbreking. Desalniettemin een mooie lokale onderneming met wederom een mooi verhaal bij hun producten.
Steil, steiler, steilst
We naderen de steilste beklimming van de dag. Even een kleine heads-up, op Komoot zie je niet wat de exacte ondergrond is. Zo ook niet deze ware muur van rotsblokken. Ik denk dat dit deel de ‘2.0’ uit de titel is. Wanneer er naast onze groep op gravelbikes alleen locals op elektrische mountainbikes passeren, en er ook de nodige moeite mee hebben, weet je dat het serieus is. Maar dat is misschien juist het gene wat de uitdaging zo mooi maakt. Hier moet je je concentreren op de juist lijn rijden, druk houden op de pedalen en zo nu en dan even tegen jezelf schreeuwen dat je het kan. Zo niet? dan draai je om, daal je een stuk af en doe je het stuk wat je eerste niet haalde gewoon overnieuw. Gewoon om te laten zien dat je het kan, wat ook zo is. Ik zal vast niet de enige zijn die dit doet. Toch? Uiteindelijk komt iedereen op zijn of haar eigen tempo boven, wat al een prestatie op zich is. De uiteindelijke beloning ligt net over de top, waar je tussen de bergtoppen heen de weerspiegeling van de zon ziet in de Mediterraanse zee. Dit is puur (fiets) geluk als je het mij vraagt.
Glooiend bergaf
De woorden ‘vanaf hier is het glooiend bergaf’ vergeet ik ook niet snel. Laten we zeggen dat dit voor Italiaanse begrippen bergaf is. Enfin, geen lange beklimmingen meer maar kleine kuitenbijtertjes waarbij je gewoon even op de tanden moet bijten. We rijden de zonsondergang tegemoet, ook zoiets moois op de fiets. De lucht kleurt oranjeroze wanneer de kleine brommende Fiat Panda’s ons passeren op de autoweg richting Pomarance. Nét voor het donker binnen. Een busritje naar Volterra volgt, van waaruit we morgenochtend onze laatste etappe starten.
Volterra als startpunt voor dag drie
We starten vandaag dus vanuit Volterra. De schoonheid van deze plaats is lastig in woorden uit te drukken. De stad telt een kleine 10.000 inwoners en is één van de Etruskische steden en brengt daarmee heel wat historie met zich mee. Dit is ook terug te zien aan het Romeinse theater welke net buiten de stadsmuren ligt, én het onlangs ontdekte Teatro Romano di Volterra welke ze nog aan het opgraven zijn. Genoeg te zien dus wanneer je hier bent!
We dalen verder af voordat we beginnen aan een mooie gravel klim van zo’n 10 kilometer, omringd door de typische Cipressen, en ja…..eindelijk de witte Toscaanse gravel! Top dat met een stralende zon en blauwe lucht, en je krijgt een glimlach van oor tot oor. Vandaag is een relatief makkelijke dag als het op de ondergrond aankomt. Zeker een welkome afwisseling met gisteren. Na kilometer 30 gaat het grotendeels bergaf en volgen er wat rollende heuvels en een enkele kuitenbijter voordat we op kilometer 45 aankomen bij misschien wel het mooiste restaurant wat ik ooit gezien heb. Niet persé mooi als in – mooi gebouwd – maar de locatie is oprecht adembenemend. Het terras kijkt uit over het prachtige Toscaanse landschap, en in de verte kun je het ‘Teatro del Silenzio’ waar we eergisteren finishte zien liggen. De ongedwongen Italiaanse sfeer helpt ook zeker mee, laat staan het eten. Want laten we eerlijk zijn, stiekem fietsen we om te eten, en wanneer de fiets ons dat naar een plek zoals Agriturismo Diacceroni brengt zijn we al heel snel blij. Ook hier komt alles wat je eet van lokale boerderijen en wordt het vers bereid. Naast dit geweldige restaurant kun je hier ook overnachten in een van de oude boerderijen, met zwembad welke uitkijkt op het landschap. Een plekje uit je dromen als het mij vraagt.
Party pace overboord
Nog maar 15 kilometer totdat deze geweldige trip tot een eind komt. We rijden richting Peccioli, waar de finish lijn van deze trip ligt. Maar niet zonder dat er nog een kleine finale gereden wordt, wan hoe veel we ook van de ‘easy gravel pace’ houden, een bordjes sprint is en blijft een serieuze aangelegenheid. De laatste 5 kilometer is het dan ook koers tot het bordje ‘Peccioli’ waarnaar we afzakken naar een café voor een welverdiende aperitivo om te proosten op een mooie trip.
De makers van deze trail hebben hun ziel en zaligheid hierin gestopt, en dat is ook echt te merken. Daniele en Daniele – ja echt – zijn echte locals en weten alle mooie plekjes te vinden en vertellen je maar al te graag over hun mooie Pisa. De Terre di Pisa Biketrail is echt niet wat je ervan verwacht, of misschien juist wel door het woordje ‘trail’. Het is met recht een trail te noemen en zeker niet een route voor de ‘faint hearted’. Enige technische stuurmanskunsten zijn hier zeker een vereiste en je moet ook zeker niet bang zijn om even op de wat meer afgelegen plekken terecht te komen zonder bereik. Dat is naar mijn idee ook een beetje de essentie van gravel en bikepacking, dat je jezelf misschien tegenkomt en vooral ook een beetje zelfredzaam moet zijn.
Officiële lancering op 9 oktober 2024
Op 9 oktober wordt de route officieel gelanceerd en kun je hem op verschillende manieren rijden. Bikepacking style, of zo licht mogelijk met enkel de hoognodige essentials. De hele route telt 527 kilometer en een kleine 10.000 hoogtemeters en bijna 50% is onverhard. De geschatte duur van de gehele Terre di Pisa biketrail is zo’n 8 dagen, maar natuurlijk kun je er voor kiezen om zo snel mogelijk de route af te werken. Let wel, het is geen wedstrijd dus je wint er niks mee. Ik raad dan ook aan om hier lekker de tijd voor te nemen en vooral te genieten van al het moois wat je tegenkomt tijdens de route. Hieronder vind je de route collectie van Erwin Sikkens die met ons mee was op deze reis.
Check zeker de website de komende tijd voor meer info; https://www.terredipisabiketrail.it/
Meer gravel in Toscane? Lees dan ook dit verhaal van Robert
