Een van de dingen waar de meeste wielrenners en gravelrijders een hekel aan hebben: het schoonmaken van je racefiets of gravelbike. Zeker als het buiten koud is, of als het buiten regent, wil het schoonmaken van je fiets er nog wel eens bij inschieten. In de winter en in de herfst, als het nat is, of als er veel vuil of strooizout op de weg ligt, is dat funest voor je fiets. Door vuil op (met name) de draaiende delen slijt je fiets sneller dan nodig is. Daarom is het belangrijk om je fiets goed schoon te maken. Je fiets schoonmaken in zes stappen doe je zo!
LEES OOK: Handige kledingtips voor als je gaat fietsen in de winter
1. Voorbereiden
Een goede voorbereiding is het halve werk. Ook bij het schoonmaken en schoonspuiten van je fiets. Zorg dat je een goede handdoek of droogdoek bij de hand hebt. Ook is het handig om de juiste schoonmaakproducten in huis te hebben. Dat betekent het volgende voor het schoonmaken van je fiets:
- specifieke ontvetter voor de ketting en de cassette
- schoonmaakmiddel voor je frame en je wielen
- kettingwax of kettingolie voor het smeren
- Het liefst een tuinslang en (eventueel) een hogedruk reiniger
Als je fiets heel erg vies is, zorg dan dat je de grote klonten of stukken eraf haalt van te voren. Anders ben je de hele tijd bezig met spuiten en soppen in de troep. Zeker als je op de gravelbike de modder in bent gegaan en het even is opgedroogd, dan is dit wel handig.
Een andere tip is het schoonmaken op een fietsstandaard, waarbij je ook je wiel even eruit haalt. Dan kun je je cassette en ketting nog beter schoonhouden. Daarvoor heb je dan wel weer een fietsstandaard nodig en een kettingspanner nodig.
2. Afspuiten
Als je klaar bent om je fiets te gaan schoonmaken, begin dan met het afspoelen van je fiets. Even simpel met de tuinslang schoonspuiten. Dan heb je het belangrijkste vuil er vanaf gehaald. Let op: als je met de hogedrukreiniger aan de slag gaat, vermijd dan de plekken waar je lagers zitten. Zoals bij het balhoofd, bij je bottom bracket (daar bij de trappers) en bij de wielen. De hogedrukreiniger spuit vet weg en dat vet is juist nodig om die delen goed te laten draaien. Houdt dus een beetje afstand en spuit rustig af en zeker niet te lang op één plek.
3. Schoonmaakmiddel aanbrengen
Als je je fiets gaat poetsen is het juiste schoonmaakmiddel van groot belang. Er zijn vele merken op de markt die bijna allemaal een apart fietsschoonmaakmiddel en een aparte ‘drivetrain cleaner’ aanbieden. Het precieze verschil is vooral dat de drivetrain cleaner, dus voor de ketting en cassette wat agressiever is met vuil en vet. Het is een echte ontvetter, die ervoor zorgt dat jouw ketting en cassette weer blinkend schoon kunnen worden. Als je je ketting gaat reinigen, let dan op. Breng de kettingreiniger niet aan op de rest van het frame.
Het algemene schoonmaakmiddel komt tegenwoordig bijna altijd in een vooraf gemixte fles die je zo op je frame kunt spuiten. Heel handig en op die manier loop je ook niet te hannesen met ‘zoveel delen water en een cupje van het middel’ erbij. Als je je fiets gaat reinigen, spuit het schoonmaakspul dan zo op het frame en eventueel op de velgen van je wielen. Zo word je fiets heel mooi schoon.
4. Poetsen
Nu komt het echte werk. Het poetsen van je fiets. Begin bij de ketting en cassette. Om je ketting en cassette te reinigen zijn een aantal handige tools beschikbaar om het schoonmaken daarvan makkelijk te maken. Allereerst heb je de specifieke kettingreiniger ‘doosjes’. Daar doe je het schoonmaakmiddel in, je bevestigt ‘m rondom de ketting en dan kun je met een aantal keer draaien je ketting zo goed als schoon krijgen. Deze kettingreinigers zijn bij elke grote fietswinkel te bestellen.
Daarnaast heb je de specifieke kettingborstels. Ze zien er een beetje gek uit, maar zijn wel superhandig. Met lange borstels om op de moeilijke plekken te komen en de kromme haak met tandjes om enerzijds vuil tussen je cassette weg te krijgen alsook het vuil dat op je kleine derailleurwieltjes terecht is gekomen.
Voor je frame heb je grotere, zachtere borstels in verschillende soorten en maten. Zorg ervoor dat je een aparte borstel voor je frame hebt en eentje voor je ketting. Als je je fiets gaat schoonmaken, dan wordt de kettingborstel vet en zwart. Als je dan vervolgens je frame gaat poetsen dan krijg je zwarte vegen. Dat is niet alleen lelijk, maar ook slecht voor je frame. Poets dus met een aparte borstel of gewoon met een zachte spons. Dat doen ze bij de professionals ook.
Het is belangrijk om alle plekjes van je fiets goed te boenen. Een tip van een bevriende mechanieker: spuit ook nog even na met een compressor.
Afspoelen en afdrogen
Heb je je fiets helemaal afgesopt en heb je de ketting en cassette ook schoongemaakt? Zorg dan dat je de fiets helemaal schoonspoelt. Het liefst met een tuinslang, of een emmer water die je er langzaam overheen gooit. Als je een hogedrukreiniger hebt, let er dan dus op dat je niet te lang op één plek blijft spuiten. Als je de hele fiets, de ketting en cassette hebt ontdaan van het schoonmaakmiddel en vuil, dan moet je ‘m vervolgens gaan afdrogen. Dit is echt belangrijk, want er blijft overal vocht tussen zitten en zoals iedereen weet: vocht -> roest. Zeker de ketting en de cassette moet je wel tien keer afnemen. Beter is het dan dus om de cassette even van de fiets te halen en ‘m per kransje droog te maken. Wordt ie ook schoner van.
TIP VAN DE FIETSENMAKER:
zet je fiets een nachtje binnen, zeker als het buiten nat en koud is. Niet druipend van het vocht, maar als je ‘m helemaal hebt afgenomen
Invetten
Na het schoonmaken en afdrogen moet je nog even de ketting invetten. Je kunt kiezen uit wax of uit olie, waar zelf jouw voorkeur ligt. Tegenwoordig wordt vaker wax gebruikt, maar een olie voor droog of nat weer kan net zo goed werken. Olie heeft als enige echte nadeel dat het vuil aantrekt. Het voordeel van olie is dan weer dat je ook met een beetje vuil de ketting nog kunt smeren. Bij gebruik van Wax moet je de ketting helemaal brandschoon hebben.
Hoeveel olie of wax je moet gebruiken? Makkelijke stelregel: per kettinglinkje een druppeltje en dan maak je een rondje langs je ketting. Laat de fiets vervolgens een tijdje staan (liefst 24u) en dan neem je de overtollige wax of olie af met een poetsdoek.
Belangrijkste tip:
Als je je fiets gaat schoonmaken in deze zes stappen, doe dat dan zo snel mogelijk na je fietsrit. In de zomer kun je nog wel wegkomen met even een doek langs je ketting, maar zeker in de herfst en winter is het schoonmaken belangrijk.
